Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο!

Published by

on

Μέσα σε μια στενή ιστορική αφήγηση κάποιοι ταυτίζουν το έθιμο του στολισμένου Χριστουγεννιάτικου δέντρου – ίσως για λόγους ιδεολογικούς- αποκλειστικά και μόνο με τους Βαυαρούς κτλ, χάνοντας ίσως το βαθύτατο θεολογικό ρίζωμα και την τοπική λαογραφική παραλλαγή του δέντρου στον ίδιο τον Ελληνισμό και την Ορθόδοξη πίστη.

Το δέντρο αποτελεί και το δικό μας αναπόσπαστο μέρος της χριστιανικής μας παράδοσης.

Ήδη από το 512 μ.Χ. στη Συρία, έχουν καταγραφεί ναοί με ορειχάλκινα δέντρα με φώτα, σύμβολα του Παραδείσου . Ακόμα και στο «ναό της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη υπήρχαν επί Βυζαντίου, στο επιστύλιο του τέμπλου, μεταλλικά δένδρα σε σχήμα κώνου (πυρσόμορφα δένδρα) όμοια με κυπαρίσσια, όπου αντί για καρπούς έφεραν φώτα σε σχήμα κωνοειδές».

Στην Καππαδοκία του Πόντου, στολίζονταν κλαδιά κωνοφόρων με ξηρούς καρπούς κατά τη διάρκεια του Δωδεκαημέρου, μια πρακτική παράδοση που ακολούθησε τον Ελληνισμό και στη «νέα» πατρίδα.

Αλλά, ακόμη και στην Ελλάδα, σε περιοχές όπως τα Επτάνησα ή την Μακεδονία, υπήρχαν τοπικά έθιμα να στολίζονται δέντρα, συχνά με φρούτα ή καρπούς, ακόμα και εντός των Εκκλησιών.

Στα νησιά μας το στολισμένο καραβάκι ήταν η τοπική παράδοση,προφανώς για ευνόητους λόγους.

Ο ισχυρός αυτός δεσμός του δέντρου με την Ορθόδοξη Παράδοση βρίσκεται ακόμα και στα ίδια τα παραδοσιακά Κάλαντα της Δωδεκανήσου. Οι στίχοι αυτοί από τα Κάλαντα των Θεοφανείων της Καλύμνου, δεν υιοθετούν κανένα ξενόφερτο έθιμο, αλλά ερμηνεύουν το Μυστήριο του Αγίου Δωδεκαημέρου με βάση τη χριστιανική δογματική:

«Κάτω στα Ιεροσόλυμα και στου Χριστού τον Τάφο εκεί δένδρο δεν ήτανε και δένδρον εφυτρώθη. Το δένδρον ήταν ο Χριστός και ρίζα η Παναγία και τα περικλωνάρια του ήταν η Μαρτυρία».

Ο Χριστός (ο κορμός-το δέντρο), ως πηγή ζωής.

Η Παναγία (η ρίζα), ως το άνθος της Ρίζας του Ιεσσαί.

Οι Απόστολοι και η Εκκλησία (τα κλωνάρια), που φέρουν τη Μαρτυρία του Ευαγγελίου.

Ο Χριστός, με τη Γέννησή Του, είναι το «Ξύλο της Ζωής» που εξήνθησε εκ της Παρθένου, αντιπαρατιθέμενο στο Ξύλο της Γνώσεως που έφερε την πτώση. Το δέντρο με τους καρπούς και τα φώτα συμβολίζει την αναγέννηση και την αθανασία.

Τα λαμπερά φωτάκια παραπέμπουν στο Φως του Χριστού που ήρθε στον κόσμο, ενώ το αειθαλές έλατο συμβολίζει την Αιώνια Ζωή και την αδιάκοπη ελπίδα.

Το αστέρι στην κορυφή ανακαλεί το Άστρο που οδήγησε τους Μάγους στη φάτνη.

Επομένως, το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο δεν είναι ένα εισαγόμενο διακοσμητικό. Είναι ένα πανάρχαιο σύμβολο που η Ορθόδοξη Παράδοση, μέσα από τα κάλαντα και την υμνολογία της, όχι μόνο αποδέχθηκε, αλλά και βάφτισε εκ νέου, δίνοντάς του την υψηλότερη θεολογική σημασία. Ο στολισμός του δέντρου είναι μια πράξη πνευματικής μνήμης και χριστιανικής δήλωσης -ομολογίας. Η δήλωση ότι ο Χριστός είναι η ρίζα, ο κορμός και το φως της ζωής μας.

Για τους λόγους αυτούς στολίζουμε το Χριστουγεννιάτικο δέντρο μας…