Α΄ῼΔΗΝ -ΤΡΟΠΑΡΙΟΝ
«Νικητικά μέν βραβεία ήρω, κατά τής φύσεως Αγνή, Θεόν κυήσασα, όμως μιμουμένη δέ, τόν ποιητήν σου καί Υιόν, υπέρ φύσιν υποκύπτεις, τοίς τής φύσεως νόμοις, διό θνήσκουσα, σύν τώ Υιώ εγείρη διαιωνίζουσα».
«Ὦ Πάναγνε νοῒ καὶ ψυχῇ καὶ σώματι, ἡ τὴν ἀκρότητα τῆς ἀγνείας καὶ καθαρότητος μόνη ἐπὶ γῆς κατορθώσασα, Σὺ συλλαβοῦσα καὶ γεννήσασα τὸν Θεὸν Λόγον, πολλὰ βραβεῖα καὶ τρόπαια νίκης ἐναντίον τῆς κοινῆς φύσεως ὕψωσας· ἐνίκησας γὰρ τὴν φύσιν, ἐπειδὴ ἀσπόρως τοῦτον συνέλαβες· ἐνίκησας τὴν φύσιν, ἐπειδὴ ἀκόπως ἐβαστασας τοῦτον ἐν τῇ κοιλίᾳ Σου εἰς διάστημα ἐννέα μηνῶν· καὶ τὸ μὲν βρέφὸς εἶχεν ὅλον τὸν φυσικὸν ὄγκον τοῦ θεοῦποστάτου αὑτοῦ σώματος, βάρος δὲ καὶ κόπον εἰς Σὲ δὲν ἐπροξένησεν· ἐνίκησας τὴν φύσιν, διότι ἐγέννησας τὸν Θεὸν Λόγον χωρίς κοιλοπονήματα, χωρίς λοχείαν, καὶ χωρὶς φθοράν· ὁ γὰρ ἐκ Σοῦ γεννηθεὶς Θεὸς Λόγος καθώς Σε εὔρε Παρθένον, οὕτω πάλιν Σὲ ἀφῆκε Παρθένον, ἵνα διαμένης Αειπάρθενος· Σὺ γὰρ ὑπάρχεις ή κεκλεισμένη πύλη, τὴν ὁποίαν ὁ Ἰεζεκιήλ προεώρακεν: «Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· ἡ πύλη αὐτὴ κεκλεισμένη ἔσται, οὐκ ἀνοιχθήσεται, καὶ οὐδεὶς μὴ διέλθῃ δι’ αὐτῆς, ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ εἰσελεύσεται δι’ αὐτῆς, καὶ ἔσται κεκλεισμένη» (Ιεζ. ΜΔ΄, 2).[1]
Αν καὶ τόσα νικητικά τρόπαια κατὰ τῆς φύσεως ἔστησας, καὶ τόσον τὴν φύσιν ενίκησας πρότερον ἐν τῇ ζωῇ Σου, ὕστερον ὅμως ἐν τῷ τέλει Σου ἐμιμήθης τὸν Ποιητὴν καὶ Θεόν Σού. Πῶς; Καθὼς ἐκεῖνος ὑπέκυψεν εἰς τὸν θάνατον (διότι εἶχε σῶμα θνητόν)· οὕτω καὶ Σὺ, Θεοτόκε, ὑπέκυψας εἰς τὸν θάνατον· καὶ καθὼς ἐκεῖνος ὑπέκυψε μὲν εἰς τοὺς νόμους τῆς φύσεως ἀποθανών, ὑπὲρ φύσιν ὅμως, διότι μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀνέστη ἀπὸ τοῦ μνήματος· οὕτω καὶ Σὺ, Παναγία, ὑπέκυψας εἰς τοὺς νόμους τῆς φύσεως ἀποθανοῦσα, ὑπὲρ φύσιν ὅμως, διότι μετὰ τρεῖς ἡμέρας, ἀφ’ οὗ ἀπέθανες, ἡνώθη πάλιν ἡ ἀγιωτάτη ψυχή Σου μετὰ τοῦ παναχράντου Σου σώματος, καὶ οὕτως ἠγέρθης, καὶ ἐγερθεῖσα, ἀνελήφθης σύσσωμος εἰς τοῦς Οὐρανοῦς, καὶ τώρα συνδιαιωνίζεις καὶ συνδοξάζεσαι αίωνίως με τὸν Υιόν σου. Καὶ λοιπὸν μὲ τοιοῦτον ὑπερφυσικὸν τρόπον ἀποθανοῦσα καὶ ἐγερθεῖσα, Παρθένε, δὲν ἐνικήθης ἀπὸ τὴν φύσιν, ἀλλὰ πάλιν ἐνίκησας τὴν φύσιν, καὶ πάλιν νικητικά βραβεία ὕψωσας κατὰ τῆς φύσεως· ὅθεν ὁ θάνατός Σου ἔγινε ζωή, ἡ νέκρωσις Σου έγινεν ἀνάστασις, καὶ ὁ τάφος Σου ἐδείχθη ζωῆς καὶ ἀναστάσεως αἴτιος· καὶ καθὼς ὁ Υιος Σου καὶ ἐν τοῖς φυσικοῖς ἦτον ὑπερφυής, ὡς λέγει περὶ ἀυτοῦ ὁ κλεινὸς ἐκεῖνος καὶ ὑψίνους Ἱερόθεος, καὶ ἵνα εἶπω τὸ πάντων καινῶν καινότατον, ἐν τοῖς φυσικοῖς «ὁ μὲν Ἰησοῦς ὑπερφυὴς ἦν»· οὕτω καὶ Σὺ, Θεοτόκε, τοῖς φυσικοῖς νόμοις υποκύπτουσα ὡς θνητή, ὑπερφυὴς ἥσουν, ὡς Μήτηρ ἀληθὴς τοῦ Θεοῦ».[2]
ΤΡΟΠΑΡΙΟΝ – Ωδή δ’
«Ίδετε λαοί καί θαυμάσατε, τό όρος γάρ τό άγιον, καί εμφανέστατον Θεού, τών επουρανίων βουνών, εφύπερθεν αίρεται, ουρανός επίγειος, εν επουρανίω, καί αφθάρτω χθονί οικιζόμενος».
Το τροπάριο αυτό ερανίσθη ο Μελωδός από τον Προφήτη Ησαΐα: «ἔσται έν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις ἐμφανὲς ὄρος Κυρίου καὶ ὁ οἷκος τοῦ Θεοῦ ἐπ’ ἄκρων τῶν ὀρέων καὶ ὑψωθήσεται ὑπεράνω τῶν βουνῶν· καὶ ἥξουσιν ἐπ’ αὐτὸ πάντα τὰ ἔθνη» (Ησ.Β΄,2) ομοίως και από τον Προφήτη Μιχαία: « Και ἔσται ἐπ᾿ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν ἐμφανὲς τὸ ὄρος Κυρίου, ἕτοιμον ἐπὶ τὰς κορυφὰς τῶν ὀρέων, καὶ μετεωρισθήσεται ὑπεράνω τῶν βουνῶν· καὶ σπεύσουσι πρὸς αὐτὸ λαοί»(Μιχ.Δ΄,1). Όρος δε εδώ κατά το γράμμα είναι η Ιερουσαλήμ, κατά δε αλληγορία, νοείται η Θεοτόκος. Και για τον λόγο αυτόν ο Μελωδός μας ζητάει να σηκώσουμε τα μάτια της ψυχής μας, ως χριστώνυμοι των ορθοδόξων λαοί, να δούμε νοερά και να θαυμάσουμε το παράδοξο θαύμα· καθώς με φυσικό τον τρόπο απορεί κανείς και θαυμάζει, όταν δεί ένα βουνό να ανυψώνεται πάνω από άλλο βουνό·κατά τον ίδιο τρόπο σήμερα θαυμάζουμε και γινόμαστε εκστατικοί διότι το όρος το Άγιον και φανερώτατον Θεού (δηλ. η Κυρία Θεοτόκος, ήτοις λέγεται Όρος Υψηλόν, Στέρεο, Αγεώργητο, Κατάσκιο,περεκτικό των ευσκιόφυλλων δέντρων) υψώνεται σήμερα επάνω από όλα τα βουνά, όπως ο Θεολόγος Γρηγόριος λέγει: «Φωτίζεις συ θαυμαστῶς ἀπό ὀρέων αἰωνίων, προς τον Θεόν λέγεται Ἀγγελικῶν, οἶμαι,Δυνάμεων, αἳ συνεργοῦσιν ἡμῖν προς τα κρείττονα» (Λόγος εις το Βάπτισμα).
Το έμψυχον λοιπόν όρος η Θεοτόκος σύσσωμος αναβαίνει σήμερον επάνω από όλες τις τάξεις και χοροστασίες των αῢλων Ἀγγέλων, και αὐτῶν τῶν πρωτίστων και περί Θεόν ἀμέσως ἱδρυμένων: ἢτοι τῶν Θρόνων, τῶν Χερουβίμ, τῶν Σεραφίμ, και γίνεται τούτων πάντων ασυγκρίτως τιμιωτέρα και ενδοξοτέρα·καθώς και τα όρη είναι υψηλότερα από τα βουνά, ούτως και η Θεοτόκος , το νοητό όρος, δείκνυται σήμερον δια της ενδόξου αυτής αναστάσεως, και εις Ουρανούς μεταστάσεως τε και αναλήψεως, ανωτέρα πάντων των Ουρανίων βουνών, δηλ. των ασωμάτων Αγγέλων.
[1] Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα: «Ὁ Κύριός μου εἶπε· αὐτὴ ἡ πύλη θὰ εἶναι κλειστή, δὲν θὰ ἀνοιχθῇ καὶ κανεὶς δὲν θὰ περάσῃ διὰ μέσου αὐτῆς, διότι ὁ Κύριος ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσραὴλ θὰ εἰσελθῃ δι’ αὐτῆς καὶ θὰ μείνῃ καὶ πάλιν κλεισμένη».
[2] ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ. Ιερού Νικοδήμου, έκδ.1836, Ερμηνεία εις την Γ Ωδήν του Ά Κανόνος της Κοιμήσεως Θεοτόκου,σελ.651-652.
Orthodox Wind 