Από τους πεπειραμένους στη θεοσέβεια Πατέρες πληροφορούμαστε σχετικά ότι η δια του νοός εκ καρδίας εκτελούμενη προσευχή, θερμότερη και πλέον ωφέλιμη προσευχή είναι η συχνή και όχι παρατεταμένη, σύντομη προσευχή.
Εν τούτοις και η παρατεταμένη τυγχάνει λίαν ωφέλιμος, αλλά μόνον γιά τους προχωρημένους εις τελειότητα και όχι για τους αρχάριους. Κατά την παρατεταμένη προσευχή ο νούς του ανθρώπου του μη εξοικειωθέντος εισέτι στην προσευχή δεν δύναται να ίσταται επί μακρόν ενώπιον του Θεού, αλλά συνήθως νικώμενος υπό της αδυναμίας της αστάθειας αφαιρείται από εξωτερικές εντυπώσεις και εικόνες φανταστικές εκ των πραγμάτων, και ως εκ τούτου η θερμότητα του πνεύματος υποβαθμίζεται και διασκορπίζεται. Αυτή η προσευχή είναι η πλέον αδύναμη προσευχή, όπως συμβαίνει συνήθως κατά τις εκκλησιαστικές συνάξεις και ψαλμωδίες, όσο και κατά τις επί μακρόν αναγνώσεις του επιβληθέντος κανόνος στα κελλία των μοναχών.
Όμως η σύντομος, και συχνή προσευχή, τυγχάνει περισσότερο σταθερή, καθ ότι ο νούς εμβαθύνει στον Θεό και σε λίγο χρόνο μπορεί να εκτελέσει την προσευχή με μεγαλύτερη θέρμη. Για τον λόγον αυτόν ο Κύριος, συνιστά: «Προσευχόμενοι δε μη βαττολογήσετε…»(Ματθ. Στ΄7). Και ο Ιωάννης της Κλίμακος μας διδάσκει: «Μην ἐπιχειρεῖς να λέγῃς πολλά λόγια ( πολυλογία), διά να μην σκορπᾷ ὁ νοῦς εἰς ἀναζήτησιν λέξεων. Μόνον μία λέξις τοῦ Τελώνου προσείλκυσε το ἓλεος τοῦ Θεοῦ και μόνον μία λέξις τοῦ ληστοῦ , πιστεύσαντος, ἒσωσεν αυτόν. Ἡ πολυλογία ἐν τῇ προσευχῇ διασκορπίζει τον νοῦν εἰς ρεμβασμούς, ἐνῶ ἡ ὀλιλογία βοηθεῖ εἰς την περισυλλογήν τοῦ νοός». Έτσι λοιπόν η συχνή προσευχή μας ας είναι πάντοτε σύντομη και ας μη πολλαπλασιάζεται με περιττά λόγια, αλλά να είναι αδιάλειπτος όπως διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες.
Ο Θεοφύλακτος Βουλγαρίας, στην ερμηνεία του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου έγραψε τα εξής: «δεν ἁρμόζει να μακρύνῃ πολυλόγως κανείς την προσευχήν, ἀλλά εἶναι προτιμότερον να προσεύχεται ὀλιλόγως και ἀδιαλείπτως» (Κεφ. Στ΄). Στις ομιλίες του Ιερού Χρυσοστόμου, σχετικά με τις επιστολές του Απ. Παύλου, διαβάζουμε: «ὃστις περιττολογεῖ εἰς τάς προσευχάς του ἀργολογεῖ» (Ιερού Χρυσοστόμου, προς Εφεσ. ΣΤ΄, ομιλ.24). Συμπληρώνει και ο Θεοφύλακτος στην ερμηνεία του για την περικοπή αυτή: «ἡ περιττή ὁμιλία εἶναι ἀργολογία». Ο Απόστολος επίσης μας είπε: «[…] θέλω πέντε λόγους διά τοῦ νοός μοῦ λαλήσαι, ἳνα και ἂλλους κατηχήσω, ἢ μυρίους λόγους ἐν γλώσσῃ» (Α΄Κορινθ. ΙΔ΄,19). Δηλαδή, προτιμώ να κάμνω σύντομη προσευχή προς τον Θεό με προσοχή και αφοσίωση, παρά να προσφέρω μυρίους λόγους άνευ προσοχής και αφοσίωσης, γεμίζων απλά τον αέρα με λόγια και φωνές.
Προσευχή είναι η κατεύθυνση του νοός και της διάνοιας μας προς τον Θεό. Προσεύχομαι σημαίνει ίσταμαι ενώπιον του Θεού με το νού μου, βλέπω Αυτόν νοερώς διά της πίστεως, και συνομιλώ μαζί του μετ’ευλαβείας, φόβου και ελπίδος του Ελέους Του!
Orthodox Wind 